TÓTH 'POTYA'  István

TÓTH POTYA István

BIOGRAFIE:

  • Geboren: 28 juli 1891 (Budapest, Oostenrijk-Hongarije)
  • Overleden: 6 februari 1945 (Budapest)
  • Club(s) als speler: Budapesti TC (1904-'06), Nemzeti SC (1906-'12), Ferencvárosi TC (1912-'26, 197 wedstr., 63 goals)
  • Club(s) als trainer: Ferencvárosi TC (1925-'30), US Triestina (Italië, 1930-'31), Internazionale (Italië, 1931-'32), Újpest FC (1932-'34), US Triestina (Italië, 1934-'36), Elektromos FC (1937-'38), US Triestina (Italië, 1938-'39), Ferencvárosi TC (1943)
  • Positie: Aanvaller/Trainer
Tóth István werd geboren in een groot gezin, met zes andere broers. Hij voegde een tweede achternaam toe aan zijn naam, Potya, de bijnaam van zijn meter Potyka (karper in het Hongaars). In 1914 trouwde hij met Kovács Vilma en had een zoon die dezelfde naam droeg.
Hij begon zijn voetbalcarrière bij het voormalig topteam Budapesti TC, waar hij op 13-jarige leeftijd reeds in het eerste elftal opgesteld werd. In 1906 verlieten veel spelers de club, zo ook Tóth Potya. Hij stapte over naar een nieuw opgerichte club, Nemzeti SC, eigendom van de krant Nemzeti Sport, thans nog steeds actief als een van de meest betrouwbare sportkranten. Deze voetbalclub won in 1909 het kampioenschap in de NB II en promoveerde naar de NB I. Het volgend seizoen eindigde de club derde in het landskampioenschap na Ferencvárosi TC en MTK (Magyar Testgyakorlók Köre, thans MTK Budapest FC). In 1909 zou Tóth Potya ondertussen ook zijn debuut gemaakt hebben bij de Hongaarse nationale ploeg.
Tussen 1912 en 1925 behoorde hij tot het team van Ferencvárosi TC, dat in die periode tweemaal Kampioen van Hongarije werd en Bekerwinnaar. Hij speelde er in 397 wedstrijden (197 competitie, 116 internationale en en 59 andere binnenlandse wedstrijden). In totaal scoorde hij 128 doelpunten (63 competitie en 65 in andere) voor Ferencváros.
Het was uitgerust met een goed uithoudingsvermogen en een goede techniek, ondanks zijn gedrongen lichaam (78 kg voor 1.64 m groot). Hij was ook gekend om zijn snelheid en om zijn vermogen om van op de zijlijn onmiddellijk recht op doel af te gaan en zo regelmatig te scoren.
In 1926 hing Tóth de schoenen als speler aan de haak en zoals hij reeds gedeeltelijk tijdens zijn laatste seizoen als speler ook deed, zou hij bij de club Ferencváros trainer worden.


Tóth István als kleintje.... ...en als jongeman. Tóth Potya samen met zijn echtgenote Kovács Vilma.
Tóth István als kleintje....
...en als jongeman.
Tóth Potya samen met zijn echtgenote Kovács Vilma.
Familiefoto van Tóth Potya:
Familiefoto van Tóth Potya:
( van links naar rechts) een zuster en zwager Feldmann Gyula, Steiner Hugó, zoon Tóth István, Tóth Potya István, een andere zus en
(zittend) zijn vrouw Kovacs Vilma.

Het team van Ferencvárosei TC 1913.
Het team van Ferencvárosi TC 1913 (alleen spelers):
staande van links naar rechts: Weinber János, Rumbold Gyula, Fritz Alajos, Tóth-Potya István, Blum Zoltán, Payer Imre
zittend: Medgyessy Jenõ, Weisz Ferenc, Pataki Mihály, Schlosser Imre en dr. Borbás Gáspár.
Foto van Tóth met een opdracht van de Italiaanse sterspeler Guiseppe Meazza. TÓTH POTYA István TÓTH POTYA István Als trainer. Als burger.
Foto van Tóth met een opdracht van de Italiaanse sterspeler Guiseppe Meazza.
Tóth Potya Istvan in de kleuren van Ferencvárosi TC.
Als trainer.
Als burger.


Carrière als trainer
Na zijn spelerscarrière werd Tóth Potya dus vanaf 1925 trainer en zou in die functie tussen de twee wereldoorlogen in uitgroeien tot een van de grootste Hongaarse trainers. Hij was een sterke individualiteit en was intiatiefnemer voor de oprichtng van de eerste trainerschool in de jaren 1920 in Hongarije. Hij bracht tal van methodologische innovaties aan in de trainingen. Hij introduceerde discipline en harmonie en eiste van zijn spelers enthousiasme, gehechtheid aan de club en respect voor het publiek.
Tóth was de eerste professionele trainer van Ferencváros, waar hij tussen 1926 en 1930 driemaal landskampioen van Hongarije mee werd (1926, 1927 en 1928), tweemaal de Beker van Hongarije won (1927 en 1928), naast de Mitropacup in 1928 (waarbij in de finale SK Rapid Wien verslagen werd). Hij verwezenlijkte die resultaten met een team bestaande uit een mixt van oudere sterren zoals Schlosser Imre en Pataki Mihály, en jonge spelers zoals Bukovi Márton en Kohut Vilmos.
Op 21 juli 1929 versloeg hij met Ferencváros het nationaal team van Uruguay (tweevoudig Olympisch kampioen en toekomstig wereldkampioen) met 2-3 in Montevideo. De opstelling van Ferencváros: Amsel - Hungler II, Papp - Fuhrmann, Bukovi, Obitz - Rázsó, Wever II, Turay, Toldi en Kohut.

Het trainersdiploma van Tóth Potya István van 7 juli 1928. Deel van het team van Ferencvárosi TC dat Uruguay versloeg in 1929. Trainer Tóth Potya István aan de zijkant.
Het trainersdiploma van Tóth Potya István van 7 juli 1928.
Deel van het team van Ferencvárosi TC dat Uruguay versloeg in 1929:
(van links naar rechts:) Pásztor Béla, Hungler II., Bukovay, Takács I., Turay, Tóth Potya István, Takács II., Kohut en Toldi.
Trainer Tóth Potya István aan de zijkant.
Tóth met zijn spelers van Ferencváros.
Tóth met zijn spelers van Ferencváros:
(staande van links naar rechts) x, Müller dr., Rázsó, Pataki, Furmann, Bukovi, Takács I, Sándor, Blum en Kovács Fuxi (masseur);
(zittend) Obitz, Stekovits, Huber, Klement Sándor (bestuurslid), Szigeti Imre (Voorzitter), Tóth Potya (trainer),Schlosser, Kohut en Hungler II.

In 1930 verliet hij Hongarije en nam de coaching waar bij het Italiaanse US Triestina, waarmee hij de degradatie in de Serie A vermijden kon. Hij liet er de 16-jarige Gino Colaussi zijn debuut maken.
In het seizoen 1931-1932 was hij coach bij Inter Milan (toen Associazione Sportiva Ambrosiana-Inter). Hij volgde er zijn landgenoot Weisz Árpád op bij een team dat Giuseppe Meazza, Luigi Allemandi en Attilio Demaría ter beschikking had. Na een teleurstellende zesde plaats nam hij na slechts één seizoen afscheid van de club.
Hij keerde dan in 1932 terug naar Budapest waar hij Újpesti FC ging trainen. Met een team waarin ondermeer Sternberg László en Auer Stefan speelden, leidde hij Újpest onmiddellijk naar de titel van Hongaars landskampioen in 1933.
In 1934 keerde hij terug voor nog twee seizoenen naar US Triestina, waarbij hij met een zesde plaats het tot dan toe beste resultaat in de clubgeschiedenis behaalde. Hij verliet de Italiaanse club op 1 oktober 1936 om gezondheidsredenen, hoewel het mogelijk is dat de redenen van politieke aard waren, als gevolg van de oorlog tussen Italië en Ethiopië.
Terug in Hongarije in 1937 werd hij sportief directeur bij FC Elektromos, een ploeg van een energiebedrijf dat hem een contract voor tien jaar had aangeboden. Het lukte hem niet alleen de degradatie van de club te vermijdent, maar kon het team zelfs naar de hoogste divisie, de NB I, te brengen na verloop van tijd.
In aanvulling op zijn activiteiten als coach had Tóth zich ook bezig gehouden met trainersopleidingen, gaf cursussen en werd voorzitter van de vereniging van coaches.
In 1943 nam Tóth dan opnieuw zijn functie als coach voor Ferencváros op voor één seizoen.

Tóth István tussen zijn spelers van Újpest 1932-1933.
Tóth István tussen zijn spelers van Újpest 1932-1933.
Tóth István, trainer van FC Elektromos.
Tóth István, trainer van FC Elektromos.


Carrière als international

Tóth Potya István veroverde 19 caps voor het Hongaars nationaal elftal en scoorde daarbij 8 doelpunten.
Zijn eerste cap veroverde hij op 29 mei 1909 toen met 2-4 verloren werd van Engeland tijdens een vriendschappelijke interland in Budapest. Zijn laatste wedstrijd voor het nationaal elftal viel op 2 mei 1926, dus 17 jaar later, waarbij Hongarije in Budapest met 0-3 verloor van Oostenrijk (vriendschappelijke interland).
Hij speelde daarnaast ook nog twee viendschappelijke niet-officiële wedstrijden met Hongarije tegen Duitsland: in 1920 in Pforzheim (winst met 0-1) en in 1921 in Budapest (winst met 3-0).
Hij behoorde tevens tot de Hongaarse selectie voor de Olympische Spelen van 1912 in Stockholm, maar bleef gedurendce de ganse duur van de Spelen ongebruikte reserve en speelde dus geen enkele wedstrijd.
Door het verlies in de eerste ronde tegen Groot-Brittannië werd Hongarije verwezen naar het 'Troosting Toernooi'. Hongarije was in de eerste ronde vrij en schakelde in de tweede ronde Duitsland uit met 3-1. Door in de finale van de Troosting Oostenrijk met 3-0 te verslaan eindigden de Magyaren als eerste en werden daardoor 5de op 11 deelnemende landen in het globaal eindklassement van de Olympische Zomerspelen.

Hongarije - Duitsland 1921 (3-0).
Hongarije - Duitsland 1921 (3-0).
(staande van links naar rechts:) Tóth Potya István, Blum, Mandl-Mándi, Fogl II, Kertész II, Guttman Béla, Orth, Plattkó, Schlosser, Braun en Molnár.


Tóth Potya István     ERELIJST:
  • Club als speler:
    • Kampioen van Hongarije met Ferencvárosi TC in 1913 en 1926
    • Winnaar Beker van Hongarije met Ferencvárosi TC in 1913 en 1922
  • Club als trainer:
    • Kampioen van Hongarije met Ferencvárosi TC in 1926, 1927 en 1928
    • Kampioen van Hongarije met Újpest FC in 1933
    • Winnaar Beker van Hongarije met Ferencvárosi TC in 1927 en 1928
    • Winnaar Mitropacup met Ferencvárosi TC in 1928
  • Nationaal elftal:
    • 19 caps
    • 8 goals
    • Olympische Spelen 1912 in Stockholm, Hongarije eindigde 5de, Tóth speelde er niet.


Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij als reserve-officier lid van het nationaal anti-fascistisch verzet na de Duitse invasie, samen met een ex-teamgenoot van hem, Kertész Géza. In die functie hielp hij meerdere honderden Joden te ontkomen aan de vernietigingskampen van de nazi's. In de winter van 1944-1945, trachtte hij samen met zijn partner Kertész om de binnenvallende Duitse legers te stoppen door de bruggen in Budapest op te blazen. Hij werd echter eind 1944 verraden en gearresteerd. Zij werden in de kelder van de Gestapogevangenis in het ministerie van Binnenlandse Zaken in Budapest opgesloten. Op 6 januari 1945 werd hij, samen met Kertész, terechtgesteld door Hitler's Hongaarse bondgenoten, de Szálasi Pijlkruisers (een rabiaat antisemitische en fascistische partij), enkele dagen voor de bevrijding van de Hongaarse hoofdstad.

Op dinsdagnamiddag 16 februari 2021 werd aan het einde van een herdenkingsceremonie in het Wallenberg Memorial Park, op de binnenplaats van de synagoge aan de Dohány-straat in Budapest, in aanwezigheid van de kleinzoon, Tóth István, en achterkleinkinderen, Tóth Krisztina en Tóth István Jr., van de sportman de marmeren plaquette van de oorlogshelden onthuld, waarop ook de naam Tóth Potya István was aangebracht. De Hongaarse voetbalbond was bij de herdenking vertegenwoordigd door woordvoerster Sipos Jenő en competitiedirecteur Vámos Tibor.


Tóth Potya István als officier. Het overlijdensbericht van Tóth Potya István. Tóth's ex-voetbalcollega en partner in het verzet tegen Duitsland.
Tóth Potya István als officier.
Het overlijdensbericht van Tóth Potya István.
Tóth's ex-voetbalcollega en partner,Kertész Géza, in het verzet tegen Duitsland.
Het graf van Tóth Potya István. De graven van Tóth Potya István en Kertész Géza broederlijk naast elkaar.
Het graf van Tóth Potya István.
De graven van Tóth Potya István en Kertész Géza broederlijk naast elkaar.
De marmeren plaquette van de oorlogshelden
De marmeren plaquette van de oorlogshelden, waarop ook de naam van Tóth Potya István in het Wallenberg Memorial Park in Budapest.